Dziękujemy Ślązakom. Ogólnopolska kampania na 100-lecie powstań śląskich

Bezpośrednim powodem zainicjowania kampanii informacyjnej są wyniki badań dotyczących świadomości mieszkańców kraju na temat powstań śląskich, przeprowadzonych w maju br. na próbie ogólnopolskiej. Wynika z nich, że poziom znajomości powstań śląskich wśród ogółu Polaków jest niski. Co więcej, nawet osoby, które deklarują znajomość wydarzeń związanych z powstaniami śląskimi, mają raczej wiedzę powierzchowną: rzadko potrafią podać poprawnie liczbę powstań, ich daty, czy powiedzieć, na czym polegały. Niejasne dla tych osób są również skutki poszczególnych powstań. Słabo kojarzone są także postaci związane z powstaniami śląskimi.

Istotną częścią kampanii są spoty wideo, emitowane od 2 września 2019 roku w różnych kanałach telewizyjnych, na platformach VOD oraz w Internecie. Ich głównym celem jest ukazanie wpływu, jaki na rozwój niepodległej Polski miało przyłączenie do niej części Górnego Śląska.

W spocie wypowiedziany zostaje przez lektora następujący tekst:

„Sto lat temu nikt nie mógł przewidzieć, że powstania śląskie wywrą tak duży wpływ na historię Polski. A jednak Ślązacy wierzyli w swój cel i aż trzykrotnie mobilizowali się do działania. Powstania śląskie otworzyły możliwości negocjacji i zmian, które dzięki nim wprowadzono. I za to dziś dziękujemy Ślązakom.”

Następnie osoby w różnym wieku, wykonujące rozmaite zawody i pochodzące z różnych stron Polski wypowiadają ważne powody wdzięczności za postawę, którą przyjęli mieszkańcy Górnego Śląska przed stu laty, a które – jak wierzymy – mogą być również istotne dla współczesnych mieszkańców Polski.

Są to następujące stwierdzenia:

„Za przekonanie, że warto zjednoczyć się dla wspólnego celu.”

Takim celem było przyłączenie Górnego Śląska do Polski.

„Za wizję przyszłości, w której jest miejsce dla każdego.”

Górny Śląsk był zawsze regionem pogranicza, w którym spotykały się różne kultury, religie i narodowości.

„Za zmobilizowanie zwykłych ludzi do niezwykłych czynów.”

W powstaniach brali udział przede wszystkim prości ludzie, których zaangażowanie i determinacja doprowadziły do istotnych przemian politycznych.

„Za pokazanie, że można skutecznie rozwiązywać problemy, rozmawiając.”

Powstania otworzyły drogę do pokojowych negocjacji i równego traktowania zaangażowanych stron.

Na postawy te zwracali także uwagę ankietowani w przeprowadzonych badaniach.

Gdy jest mowa w spocie o Ślązakach, chodzi nie tylko o powstańców śląskich, ale także o działaczy z różnych stron ówczesnej sceny politycznej, uczestników plebiscytu, głosujących za przyłączeniem części Górnego Śląska do Polski czy rodziny powstańców, w tym kobiety, które podejmowały wysiłek utrzymania rodzin pod nieobecność walczących w powstaniu mężczyzn.

Spot został przygotowany w wersji 15-, 30- i 45-sekundowej w zależności od nośnika, na którym będzie emitowany.

Wideo ma stanowić impuls i zachętę do lepszego poznania historii i znaczenia powstań śląskich. Odsyła do stworzonej specjalnie z tej okazji strony internetowej: powstaniaslaskie.muzeumslaskie.pl. Prezentuje ona wystawy znajdujące się w Muzeum Śląskim (takie jak Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów oraz Niezapomniane. Kobiety w czasie powstań śląskich i plebiscytu na Górnym Śląsku), wydawnictwa oraz zbiory muzealne dotyczące powstań śląskich, eksponaty, fotografie, dokumenty czy plakaty plebiscytowe. Zachęca także do uczestniczenia w zajęciach edukacyjnych proponowanych zarówno uczestnikom indywidualnym, jak i grupowym. Jednym z nich jest pierwszy na Śląsku muzealny pokój zagadek „Skrytka powstańców”, który poprzez zabawę pozwala poznać i zapamiętać fakty historyczne związane z powstaniami.

Kampania jest realizowana dzięki środkom otrzymanym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Niepodległa.

Jest to jedna z wielu inicjatyw podejmowanych przez Muzeum Śląskie w celu prezentowania historii i znaczenia powstań śląskich. Opracowywane są kolejne tomy Archiwum Powstań Śląskich. Pracownicy naukowi muzeum prowadzą zaplanowany na trzy lata cykl wykładów i paneli dyskusyjnych, prezentujących nowe spojrzenie na dzieje Górnego Śląska w okresie powstań i plebiscytu. Muzeum Śląskie we współpracy z Muzeum Łazienki Królewskie, Archiwum Państwowym w Katowicach i katowickim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej zorganizowało w Warszawie wystawę plenerową i internetową Wojciech Korfanty, dotyczącą tej jakże ważnej postaci. Ważnym wydarzeniem towarzyszącym obchodom 100-lecia powstań śląskich był również koncert plenerowy Wyrwani życiu, zorganizowany w Muzeum Śląskim 24 sierpnia w 100-lecie zakończenia I powstania śląskiego. Wzięli w nim udział wybitni artyści, reprezentujący różne gatunki, którzy poprzez muzykę klasyczną i popularną ukazali uniwersalność tematu żalu po stracie bliskiej osoby. W koncercie wzięli udział: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej, Orkiestra Kameralna Miasta Tychy AUKSO, Krzysztof Penderecki, Iwona Sobotka, Maciej Tworek oraz Grubson, Czesław Mozil, Renata Przemyk, Sebastian Riedel, Skubas i Patrycja Zarychta.

Poza tym przygotowywana jest wystawa Górny Śląsk w latach 1921-1922, która ukaże kluczowe postacie tego czasu. Wystawie towarzyszyć będzie m.in. konferencja naukowa pt. Obraz medialny Górnego Śląska w okresie międzywojennym, zaplanowana na styczeń 2020 r., a realizowana wspólnie z Instytutem Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej. Przygotowywana jest także wystawa o rodzinach na Górnym Śląsku (1918-2018/2020). Celem ekspozycji będzie prezentacja mieszkańców Górnego Śląska – losów całych rodzin lub ich poszczególnych członków, będących mikrohistoriami składającymi się na bogatą i zarazem skomplikowaną mozaikę dziejów Śląska.

W kolejnych latach planowane są dalsze badania naukowe oraz inicjatywy wystawiennicze, artystyczne i popularyzatorskie dotyczące tych ważnych wydarzeń.

Link do spotu znajduje się tutaj.

źródło: muzeumslaskie.pl