Muzeum Górnośląskie udostępniło przedwojenne zdjęcia śląskich świątyń

Konserwacja i digitalizacja 175 archiwalnych zdjęć, które zachowały się w postaci szklanych klisz, były możliwe dzięki projektowi Klisze pamięci – śladem górnośląskiego sacrum, na który w 2016 roku Muzeum Górnośląskie otrzymało dotację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 55 tysięcy złotych. Kwota ta pozwoliła na przeprowadzenie pierwszego etapu zaplanowanych prac – digitalizację części zborów i uruchomienie poświęconej im strony internetowej. Instytucja ma w planach sukcesywne udostępnianie kolejnych fotografii.

Upowszechnienie zdjęć Muzeum Górnośląskiego stało się również możliwe dzięki wydaniu kalendarzy na 2017 rok (w ramach funduszy projektu), w których znalazły się zdjęcia z lat 1900–1939 przedstawiające 12 górnośląskich kościołów – w Puńcowie, Pszczynie, Palowicach (pierwotnie w Leszczynach), Bziu Zameckim, Cieszowej, Katowicach (pierwotnie w Syryni), Boronowie, Połomi, Żorach, Starym Bielsku, Koszęcinie i Międzyrzeczu Górnym.

Wkrótce na stronie www.kliszepamieci.pl udostępnione zostaną aktualne zdjęcia kościołów pw. św. Michała Archanioła w Katowicach oraz pw. NMP Królowej Różańca Świętego w Boronowie, fotografie ukazujące ich wnętrza, a także wywiady z proboszczami parafii. Dzięki temu możliwe będzie lepsze poznanie architektury sakralnej regionu, historii Górnego Śląska, a także zaobserwowanie, czy i jak zmieniły się ww. świątynie w ostatnich dziesięcioleciach. W planach instytucji jest wykonanie aktualnych zdjęć pozostałych 10 świątyń oraz przygotowanie wywiadów z ich proboszczami.

Trzyletni projekt Klisze pamięci – śladem górnośląskiego sacrum zakłada analizę, digitalizację i udostępnienie archiwalnych fotografii zachowanych w postaci szklanych klisz w zbiorach Muzeum Górnośląskiego. Na większości z około 1600 kliszach z lat 1900–1939 zarejestrowane zostały górnośląskie obiekty sakralne wraz z ich wyposażeniem.

W przypadku otrzymania grantu, o jaki instytucja będzie się ubiegać w 2017 roku, w ramach programu Kultura Cyfrowa, materiał fotograficzny zostanie obudowany szerokim opracowaniem merytorycznym, planowane jest otwarcie wystawy i wydanie katalogu, a w dalszej kolejności stworzenie interaktywnej mapy z lokalizacją zabytków oraz tras zwiedzania wokół obiektów (w tym tras tematycznych). Docelowo projekt ma być adresowany również do osób niewidomych lub niedowidzących, stanowiąc wprowadzenie do poznawania architektury sakralnej regionu i jego historii. Licznym i zróżnicowanym działaniom edukacyjnym towarzyszyć będzie przygotowanie archiwum historii mówionej.

Klisze pamieci_3: Kościół pw. św. Trójcy w Koszęcinie (powiat lubliniecki) wzniesiony w 1724 r. // Bryła kościoła, widok od strony południowo-zachodniej // Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego

Klisze pamieci_7: Kościół pw. św. Jadwigi w Pszczynie wzniesiony w 1501 r., nieistniejący – spłonął w czasie II wojny światowej // Wnętrze kościoła, fragment predelli ołtarza z ok. 1550 r. // Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego

Klisze pamieci_9: Kościół pw. Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Żorach wzniesiony w końcu XIII w., przebudowany: w XV w., po pożarze w latach 1673–1710, po zniszczeniach wojennych w latach 1946–1948 (z usunięciem neogotyckich przekształceń) // Wnętrze kościoła, widok na ambonę // Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego

Klisze pamieci_10: Kalendarze na 2017 rok z archiwalnymi fotografiami śląskich świątyń, fot. Witalis Szołtys

Małgorzata Iwanek