Fatum w wierszach Marii Konopnickiej

Fatum w wierszach Marii Konopnickiej
 
„ELEKTRA”
(…), Bo nie zasłona ślubna to
Na piersi jej łabędzie,
Ale śmiertelne Grecji zgło,
Lecz całun Grecji będzie…”
 
„Bo za nią stoi Fatum złe
I mglistym okiem patrzy,
Jak coraz wolniej, wolniej mknie
Mar orszak coraz bladszy…”
 
 
Aż, gdy ostatni przejdzie mąż
Z tych, co za Grecję giną
Przez wieki istnień wciąż i wciąż
Pod sławy Salaminą” –„
____________________________

Fragment tego pięknego wiersza „Elektra” Marii Konopnickiej, niczym głos chóru w antycznej tragedii zwiastuje nieszczęście. Słowo Fatum powtarza się w wielu wierszach polskiej poetki inspirowanych antykiem – a właściwie jego arcydziełami, zabytkami sztuki, obrazami malarstwa włoskiego na przestrzeni wieków.. Podróżowała ona po krajach śródziemnomorskich, IItalli, Grecji, Prowancsji.

Są w tych wierszach  zwidy postaci stworzonych przez tragediopisarzy starożytnych, takich jak Elektra, ale także postać Jezusa Chrystusa i jakże wiele jest Matki Bożej! Te ostatnie to między innymi wiersze opisujące słynne obrazy cyklu „Madonn” z malarstwa renesanswowego włoskiego. np. „Rafael. Madonna del Cardellino, wiersz  „Botticelli”:

_____________________

„Anioły, co jej służą,
Nie zowia jej dziś róża
Ni złotą lilią nieb…
Kłos ona w polu Czarnem
Nabrany gorzkim ziarnem
Na gorzki życia chleb”.
_____________________

Ileż w tych strofach smutku, zadumy na przemijaniem, ale także nad pięknem przyrody i ludzi. Przenosimy się także do współczesnych Konopnickiej Włoch, też pełnych nostalgii:
„Nad stara willą rzymska noc cicha się czyni.
Zagasł świat dla tych oczu spalonych pustyni,
Zagasł żar, co te żyły naprężała i tętna…
Nad stara, rzyksską willa noc czyni się smętną”.

 
„ALMARE”
„Noc włoska rzuca morzu przejrzystą kotarę,
Miękko wsiąkają szumy w opalową cisze
Wonią laurów Darsena marmurowa dysze
Laur osypuje kwiecie na mury jej stare
Z balkonu słychać jakaś spóźniona gitarę”
________________________________________________
 
Konopnicka kochała Włochy i inne kraje tego rejonu, także francuską Prowansje. Najpiękniejsze są jej wiersze o Wenecji: „Ranek w Wenecji, „Incanto”.
 
„RANEK W WENECJI”
 
(…)
„Italio. Dzień kochankiem pospiesza do Ciebie
Na ogromnych  twych wodach, na szerokim niebie
Skrzydlate słońce Twoje nie wschodzi, lecz wzlata!”
 
Ale ja z krain idę, kędy na dniu progu
Świt, we łzach cały, długo wyprasza się Bogu,
By mu patrzyć nie kazał na stary ból świata.”
________________________________________________
 
 
I dalej w wierszu
 
„RIVA DEGLI SCHIAVONI”
Wenecjo! Pani morza! W tym nędznym otroku
Znalazłaś sędzię! Los swój znalazłaś w wyroku,
Jaki on dał na Ciebie! Gdzie dziś Twoja chwała?”
 
Myślę, że Maria Konopnicka pisząc o Italii, czy Grecji, tak naprawdę myślała o umęczonej, zniewolonej przez zabory, doświadczonej przez historię ,dziewiętnastowiecznej Polsce.
_________________________________________________________________
 
Wszystkie cytaty wierszy polskiej poetki  z tomu „Maria Konopnicka. Poezje. Opracowała Anna Brodzka Czytelnik 1967
W logo artykułu Madonna della Seggiola, obraz Rafaela