Magiczny Świat Bogdana Lesińskiego

Bogdan Lesiński (1935-2005), malarz, którego twórczość mieści się w nurcie sztuki nieprofesjonalnej, jest autorem ponad pięciu tysięcy obrazów (nie licząc akwareli i rysunków). Całe jego życie związane było z Tczewem. Ukończył technikum mechaniczne, jednak jego prawdziwą pasją było malarstwo. Nie podjął kształcenia w tym kierunku obawiając się, że szkoła ograniczy swobodę jego twórczości. Unikał też oglądania wystaw i wydawnictw na temat malarstwa, by nie ulec zewnętrznym wpływom.

Od 1960 roku pracował jako robotnik w Pomorskiej Fabryce Gazomierzy (późniejszy Predom-Metrix) w Tczewie, a gdy dostrzeżono jego talent, został przeniesiony na stanowisko plastyka odpowiedzialnego za propagandę wizualną zakładu. Wykonywał dekoracje z okazji rocznic i świąt państwowych, plansze z okazji Dnia Kobiet czy socjalistyczne gazetki ścienne itp. Dzięki niemu zakład pracy trzykrotnie zdobywał nagrody na wojewódzkich konkursach propagandy wizualnej.

Równolegle uprawiał w domu własne, zupełnie inne malarstwo. Tu uciekał od szarej, nużącej rzeczywistości w świat czystych, wyrazistych barw, realnych i nierealnych, baśniowych wręcz postaci i krajobrazów, wątków mistycznych i religijnych, zawieszonych w nieokreślonym czasie i przestrzeni, w sztafażu stylizowanej roślinności. Powstawały obrazy będące wyrazem jego nieograniczonej wyobraźni, przetwarzającej codzienne wydarzenia, zjawiska z otaczającego świata na malarskie wizje z pogranicza snu i jawy. W swoim malarstwie stworzył indywidualny, rozpoznawalny styl. Posługiwał się z powodzeniem różnymi technikami malarskimi i rysunkowymi: tempera, olej, akwarela, tusz, piórko, ołówek. Od 1958 roku brał udział w licznych konkursach i wystawach amatorskiej twórczości plastycznej – regionalnych, a od 1973 roku także ogólnopolskich. Po raz pierwszy zaprezentował swoje obrazy w Dworze Artusa w Gdańsku, otrzymując za nie pierwszą nagrodę. Mimo, że zdobywał kolejne nagrody, jego twórczość nie wzbudzała wówczas większego zainteresowania polskich znawców sztuki nieprofesjonalnej. Wartość malarstwa Bogdana Lesińskiego w latach 70 XX wieku dostrzegła Desa, państwowa wówczas instytucja, handlująca dziełami sztuki. Firma ta skutecznie jeszcze przez lata 80 XX wieku promowała twórczość tczewskiego artysty za granicą, wystawiając i sprzedając jego obrazy we Włoszech, Szwajcarii, Szwecji, Niemczech (w tym kraju miał dwie wystawy indywidualne), Jugosławii, Austrii, Finlandii, na Węgrzech, w Stanach Zjednoczonych i Australii. Tymczasem w Polsce Lesiński pozostawał artystą znanym głównie lokalnie. Jego prace były prezentowane na ponad trzydziestu wystawach regionalnych i ogólnopolskich, ale odbywających się niemal wyłącznie na Pomorzu. Po części związane było to z postawą samego artysty. Nazywany „tczewskim Nikiforem”, porównywany do sztandarowych przedstawicieli sztuki naiwnej, jak Francuz Henri Rousseau, Amerykanka Grandmy Moses czy Gruzin Niko Pirosmanaszwili (co zawsze go oburzało, uważał bowiem, że nikogo nie naśladuje), pasjonował się jedynie samym aktem tworzenia, zupełnie nie dbając ani o stronę ekonomiczną swojego malowania, ani o jego promocję i swoją pozycję w artystycznym świecie. Sporą część namalowanych przez siebie obrazów rozdał, często na cele charytatywne.

Dopiero w 2009 roku dorobek artystyczny Bogdana Lesińskiego doczekał się wszechstronnego podsumowania i zaprezentowania na zorganizowanej w Muzeum Etnograficznym w Toruniu, wystawie „Bogdan Lesiński. Malowana księga duszy” i w towarzyszącym jej katalogu. Obecna ekspozycja „Magiczny świat Bogdana Lesińskiego” jest kolejnym krokiem zmierzającym do zapewnienia malarstwu artysty właściwej rangi w nurcie sztuki nieprofesjonalnej i upowszechnienia wiedzy o nim i jego twórczości. Jest to także pierwsza monograficzna wystawa dorobku tego interesującego artysty w Gdańsku. /Bożena Olszewska/

Autorka wystawy: Bożena Olszewska
Kurator wystawy : Barbara Maciejewska
Autorka aranżacji: Renata Godlewska

Wystawie towarzyszy katalog : Bożena Olszewska, Justyna Słomska-Nowak, Bogdan Lesiński. Malowana księga duszy, Toruń 2009